Rug pull là gì?
Rug Pull là một hành động lừa đảo trong ngành crypto, khi một đội ngũ phát triển bất ngờ từ bỏ một dự án và bán hoặc rút toàn bộ thanh khoản của dự án. Tên gọi này xuất phát từ cụm từ “pull the rug out from under (someone)”, có nghĩa là “qua cầu rút ván”.
Rug Pull
Rug Pull là một hành động phổ biến trong DeFi vì các token có thể được tạo ra dễ dàng và sau đó được niêm yết trên DEX mà không cần KYC hoặc AML.
Các loại Rug Pull
Rug Pull có thể được chia thành 2 loại: hard hoặc soft.
- Hard Rug Pull xảy ra khi một nhà phát triển có ý định lừa đảo các nhà đầu tư ngay từ đầu bằng hành động bằng cách cài cắm các dòng code cho phép thực hiện các hành vi đánh cắp tiền của nhà đầu tư.
- Soft Rug Pull xảy ra khi các nhà phát triển có xu hướng bơm phồng giá trị dự án thông qua hoạt động marketing, sau đó đóng cửa dự án và bỏ trốn cùng với tiền của nhà đầu tư.
Các hình thức Rug Pull phổ biến trong thị trường crypto: Liquidity stealing (đánh cắp thanh khoản), Limiting sell orders (giới hạn bán) và Dumping (bán tháo).
3 hình thức Rug Pull phổ biến. Ảnh: CoinTelegraph
Dumping
Dumping là một kiểu Soft Rug Pull tương tự như kế hoạch bơm và bán cổ phiếu. Các nhà phát triển dự án sẽ bơm thổi giá trị token của dự án để thu hút các nhà đầu tư và khuyến khích hoạt động giao dịch. Sau khi bơm thổi giá trị của một token, các nhà phát triển nhanh chóng bán hết lượng token mà họ đang nắm giữ. Kế hoạch bán tháo có thể kéo dài hàng giờ hoặc hàng năm tùy thuộc vào nhà phát triển và đôi khi có thể trông giống như sự biến động bình thường của thị trường hơn là những trò gian lận có chủ ý.
Liquidity stealing
Đây là một hình thức Hard Rug Pull. Các dự án lừa đảo theo phương thức này sẽ phát hành token, và bỏ token này vào pool thanh khoản cùng với các loại tài sản có giá trị khác như BNB, ETH, stablecoin để tạo giá trị ban đầu cho token của họ. Sau đó, đội ngũ phát triển dự án sẽ đẩy giá token để tạo sự FOMO thu hút các nhà đầu tư mua vào. Cuối cùng, đội ngũ lừa đảo sẽ đột ngột rút thanh khoản làm cho giá token giảm mạnh gây thiệt hại cho các nhà đầu tư.
Limiting sell orders
Limiting sell orders là hình thức Hard Rug Pull. Với hình thức này, nhà phát triển dự án sẽ code token của dự án sao cho họ là người duy nhất có thể bán token. Các nhà đầu tư mua phải các token này sẽ phải chịu thiệt hại, khi phải bỏ ra một số tiền lớn để mua các tài sản vô giá trị.
Các trường hợp Rug Pull điển hình
AnubisDAO
AnubisDAO là một ví dụ Rug Pull điển hình. Các nhà phát triển ẩn danh của AnubisDAO đã lừa đảo các nhà đầu tư khoảng 60 triệu USD. Các nhà phát triển đã đề xuất một loại tiền tệ phi tập trung được hỗ trợ bởi một rổ tài sản. Sau khi nhận được sự hỗ trợ từ nhà đầu tư, các nhà phát triển đã rút hết thanh khoản AnubisDAO sau 20 giờ kể từ mở bán token.
AnubisDao
WhaleFarm
WhaleFarm là một dự án được rất nhiều nhà đầu tư quan tâm tại thời điểm ra mắt trong mảng Yield Farming khi cho phép người dùng kiếm được mức APY rất cao lên đến hàng nghìn phần trăm. Tuy nhiên đến tháng 6/2021, đội ngũ phát triển ẩn danh của dự án này đã đột ngột rút hết thanh khoản làm cho token của dự án giảm 99% chỉ sau vài phút. Vụ Rug Pull này đã gây thiệt hại cho nhà đầu tư số tiền lên đến 2.3 triệu USD.
WhaleFarm
Thodex
Thodex là một trong những sàn giao dịch crypto lớn nhất Thổ Nhĩ Kỳ. Tuy nhiên vào năm 2021, nhà sáng lập sàn giao dịch này đã chạy trốn sang Albania sau khi bị cáo buộc lừa đảo người dùng số tiền lên đến 2.7 tỷ USD. Trước khi trốn khỏi Thổ Nhĩ Kỳ, công ty của Ozer đã thông báo sẽ phát cho cho những người đăng ký Dogecoin miễn phí, nhưng người dùng nói rằng họ chưa bao giờ nhận được số Dogecoin này từ Thodex.
Năm 2022, Ozer lại gây chú ý khi bị bắt ở Albania và bị dẫn độ sang Thổ Nhĩ Kỳ. Chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ tuyên bố họ đang tìm kiếm bản án hơn 40.000 năm tù đối với những nhà sáng lập Thodex và đồng phạm.
Dấu hiệu nhận biết các dự án Rug Pull
Đội ngũ ẩn danh
Đội ngũ phát triển là một những yếu tố cần xem xét đầu tiên khi quyết định đầu tư vào một dự án crypto. Đội ngũ phát triển ẩn danh, và tài khoản mạng xã hội của dự án chỉ mới vừa được tạo trong thời gian ngắn là những yếu tố quan trọng nhận biết các dự án có ý định lừa đảo nhà đầu tư.
Không khóa thanh khoản
Với hầu hết các dự án uy tín, các pool thanh khoản hợp pháp sẽ khóa tiền của nhà đầu tư trong một khoảng thời gian nhất định. Điều này đảm bảo tính thanh khoản cho các hoạt động như hoán đổi token, cho vay và các hoạt động khác. Ngoài ra, nó ngăn những nhà sáng lập dự án rút thanh khoản từ pool và bỏ trốn. Nếu một dự án nào đó không khoá thanh khoản thì đó là dấu hiệu quan trọng cho thấy dự án có khả năng lừa đảo nhà đầu tư.
Không công khai mã nguồn
Công khai mã nguồn là một trong những yếu tố quan trọng đối với một dự án crypto. Mã nguồn mở sẽ cho phép bất kỳ ai cũng có thể theo dõi, kiểm tra hoạt động của đội ngũ phát triển dự án. Các dự án không công khai mã nguồn là những dự án hoạt động thiếu minh bạch.
Không thực hiện kiểm tra bảo mật (Audit)
Trong thị trường crypto, các dự án uy tín thường thuê các bên thứ 3 thực hiện kiểm tra smart contract để đảm bảo tính bảo mật của dự án. Chúng ta nên cân nhắc thật kỹ khi quyết định đầu tư vào các dự án không thực hiện Audit.
Phân phối token không cân xứng
Nếu phần lớn token đều nằm trong tay của một vài người thì họ có thể dễ dàng bán hết số token đó, gây ảnh hưởng đến những nhà đầu tư đang nắm giữa token của dự án.
Website sơ sài
Website được xem như bộ mặt nhận diện của một dự án crypto. Nếu dự án không dành sự đầu tư đúng mức cho website của mình và để mắc những lỗi chính tả cơ bản, khả năng rất cao đội ngũ phát triển dự án này đang có ý định lừa đảo nhà đầu tư.
Cách phòng chống Rug Pull
Trước khi ra quyết định đầu tư một dự án, các bạn cần kiểm tra các mục dưới đây để hạn chế gặp phải những dự án lừa đảo:
- Kiểm tra độ uy tín của đội ngũ phát triển
- Kiểm tra dữ liệu on-chain để tìm kiếm các dấu hiệu bất thường
- Kiểm tra Tokenomics
- Kiểm tra Website, và mức độ tương các tài khoản mạng xã hội của dự án
- Kiểm tra Github để theo dõi tiến độ cập nhật dự án
Tổng kết
Rug Pull là một trong những hình thức lừa đảo phổ biến trong thị trường crypto. Thông qua bài viết này chắc các bạn đã phần nào nắm được những thông tin cơ bản Rug Pull.
Kenhtrading tổng hợp
Mọi người tham gia các kênh thông tin của chúng mình để thảo luận và bắt kịp những diễn biến mới nhất của thị trường nhé:
Channel I Group I Website I Gems Dex I Future
Link ủng hộ TEAM:
Bybit I Forex I Binance I OKX I Bitget I
Telegram
Kenhtrading Channel
Spot: @ktsignal
Futures: @ktmargin
DEX: @phitaptrung
